Onafhankelijke toetsing van complete woningen biedt zekerheid

De grootste bouwbedrijven van Nederland bereiden zich voor om meer huizen geprefabriceerd en vaak van hout te gaan bouwen. Aldus het NOS Journaal eind november. Als zelfs het achtuurjournaal deze ontwikkeling oppikt, weet je: het geprefabriceerd bouwen is écht begonnen. Volop kansen, maar tegelijkertijd kleeft er een risico aan. Omdat het bouwen van houten woningen relatief nieuw is in Nederland, liggen kwaliteitsfouten op de loer. Wim Sturris, directeur van De Groot Vroomshoop, wil dat koste wat kost voorkomen: “Ik wil niet dat we over enkele jaren met elkaar moeten vaststellen dat er te veel fouten worden gemaakt, waardoor hout onterecht in een negatief daglicht komt te staan.”

KOMO-certificaat voor complete houten CLT-woningen

De oplossing die De Groot Vroomshoop zocht en vond: onafhankelijke kwaliteitstoetsing. Het aantoonbaar kunnen voldoen aan allerlei voorwaarden en eisen wordt immers steeds belangrijker in de bouw, denk alleen maar aan de Wet kwaliteitsborging voor het bouwen (Wkb). “Daarbij is gestart met Gevolgklasse 1,” zegt Sturris, “waardoor de kwaliteit van grondgebonden woningen is gewaarborgd. Maar wij vonden het van belang ook voor onze gestapelde woongebouwen van houten CLT-modules al in de ontwerpfase alle relevante zaken van het Bouwbesluit te toetsen, zoals toegankelijkheid, geluid en isolatie. Als we voor onze bergingen een KOMO-certificaat kunnen krijgen, dan moet dat voor onze complete houten woongebouwen toch ook kunnen?” Met die vraag is Sturris op SKH (de houtautoriteit in Nederland, red.) en KOMO afgestapt. En om een lang verhaal kort te maken: de woongebouwen samengesteld uit modules van De Groot Vroomshoop hebben nu een KOMO-certificaat, waarbij is beoordeeld met de BRL 0905-1, ruim drie jaar voordat dit volgens de Wkb vereist is. Ontwerp en proces worden onafhankelijk gecontroleerd, getoetst en vastgelegd.

Houten woningen in Gouda

Een project waarbij De Groot Vroomshoop dergelijke gecertificeerde CLT-modulegebouwen levert, is het plaatsen van in totaal 66 houten woningen voor woningcorporatie Mozaïek Wonen in Gouda. “Dit zijn woningen die op de oude fundatie van een onderwijsgebouw staan”, vertelt Sturris. “Voorlopig komen de woningen hier voor een periode van tien tot vijftien jaar, waarna ze mogelijk naar een definitieve locatie worden verplaatst, waar ze permanent blijven staat. Het zijn modules die in de fabriek zijn gemaakt met kruislaaghout, CLT, uit duurzaam beheerde bossen. Hiervoor zijn we STIP-gecertificeerd, als bewijs dat we altijd alleen verantwoord geproduceerd hout gebruiken. Het is de bedoeling dat de woningen vanaf eind 2021 worden bewoond.” De voordelen van een KOMO-certificaat zijn evident: de woningcorporatie verkrijgt zekerheid dat de woningen de vooraf beloofde kwaliteit hebben, dat ze presteren zoals ze zouden moeten presteren. En in het kader van efficiency is het winst dat woningen in hun geheel zijn getoetst.

Voorsprong en voorbeeld

Het levert De Groot Vroomshoop ook nog eens voorsprong op, ze lopen immers jaren op de Wkb vooruit. Maar daar is het ze zeker niet alleen om te doen, zegt Sturris: “Wij hopen vooral dat nu het bouwen in hout – en met name CLT – zo in opkomst is, andere aannemers ons voorbeeld volgen. Je ziet om je heen steeds meer initiatieven met houtbouw. Door onwetendheid en ondeskundigheid kunnen bedrijven fouten maken. Onafhankelijke toetsing op prestaties, kwaliteit en regelgeving is belangrijk en is nu gelukkig ook mogelijk. Dit kan een hoop ellende voorkomen. Want het laatste wat we willen, is dat houtbouw een negatieve bijklank krijgt.”

De Groot Vroomshoop

Al sinds 1927 bouwt De Groot Vroomshoop met hout. Intussen is het bedrijf onderdeel geworden van VolkerWessels, om precies te zijn op het gebied van industriële bouw en bouwtoelevering. “Industriële bouw heeft met alles te maken wat in fabrieken worden gebouwd, zoals onze houtmodulebouw bouwsystemen”, legt Sturris uit. “Bouwtoelevering gaat om losse constructies die we leveren aan VolkerWessels en overige klanten, zoals dakelementen, bergingen en houtconstructies.”

Voordelen houtmodulebouw
CLT Houtmodulebouw bij De Groot Vroomshoop wil zeggen dat houten woningen in korte tijd volledig in de fabriek worden samengesteld en gebouwd. Sturris: “Daarmee geven we niet alleen snel antwoord op urgente vragen van onze klanten, want de 66 woningen die we in onze fabrieken produceren kunnen we in ongeveer tweeënhalve maand op de bouwlocatie realiseren. Maar ook bieden we een circulair product, in allerlei opzichten: hout als hernieuwbare grondstof, maar ook nog eens circulair (losmaakbaar) op gebouw-, componenten- en elementenniveau. De houten gebouwen, modules en zelfs de elementen daarvan zijn na verloop van tijd te demonteren en te verplaatsen naar elders.”

BRL 0905-1

BRL 0905-1 is de beoordelingsrichtlijn voor materiaal ongebonden bouwsystemen voor het vervaardigen van energiezuinige woningen, woninguitbreidingen en/of woongebouwen, die ten opzichte van de prestatie-eisen uit het Bouwbesluit voldoen aan een verhoogd niveau van de energieprestatie. Alle onderdelen van het totale bouwwerk, zoals trappen en installaties, vallen onder de BRL 0905-1 en dus álle van toepassing zijnde prestatie-eisen van het Bouwbesluit moeten worden beschouwd.

Certificaathouders die voldoen aan BRL 0905-1 maken het voldoen aan het Bouwbesluit bij voorbaat aantoonbaar. Daardoor kunnen ze in belangrijke mate op externe borgingskosten besparen. De volledige bewijslast waarnaar een borger op zoek is, is namelijk al geregeld.

Onder de Wkb geeft de kwaliteitsborger een verklaring af dat het gerechtvaardigd vertrouwen bestaat dat het bouwwerk voldoet en dit is nou net wat dit KOMO-certificaat biedt. Het KOMO-certificaat stelt gevalideerde data beschikbaar op basis waarvan een borger zijn vertrouwen kan uitspreken. Omdat onder de BRL 0905-1 een uitspraak wordt gedaan over het volledige woongebouw, is de volledige bewijslast al geregeld middels het KOMO-certificaat.

SKH in Wageningen is de gespecialiseerde certificatie-instelling voor de BRL 0905-1: www.skh.nl